Trung Quốc, với sản lượng thép chiếm khoảng 50% tổng sản lượng toàn cầu, đã và đang thống trị thị trường thép thế giới. Tuy nhiên, sự thống trị này cũng dẫn đến những hệ lụy như dư thừa sản xuất và cạnh tranh không lành mạnh. Để đối phó, nhiều quốc gia đã triển khai các biện pháp phòng vệ thương mại, tạo nên những “khiên chắn” bảo vệ thị trường nội địa.
1. Thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp
Nhiều quốc gia đã áp dụng thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp đối với thép nhập khẩu từ Trung Quốc. Chẳng hạn, Liên minh châu Âu (EU) đã áp dụng thuế chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép Trung Quốc, nhằm đảm bảo sự công bằng trên thị trường. Tương tự, Hoa Kỳ cũng đã áp dụng các biện pháp tương tự để bảo vệ ngành công nghiệp thép trong nước.
2. Hạn ngạch nhập khẩu
Một số quốc gia thiết lập hạn ngạch nhập khẩu thép từ Trung Quốc. Biện pháp này giới hạn khối lượng thép có thể nhập khẩu, tạo điều kiện cho sản xuất trong nước phát triển. Nhật Bản, Hàn Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á đã sử dụng hạn ngạch nhập khẩu như một công cụ bảo vệ thị trường.
3. Kiện chống bán phá giá tại các tổ chức quốc tế
Các quốc gia cũng đã sử dụng các cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế để kiện Trung Quốc về hành vi bán phá giá. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã tiếp nhận nhiều vụ kiện liên quan đến thép Trung Quốc, buộc nước này phải tuân thủ các quy định thương mại quốc tế.
4. Đầu tư vào công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm
Để cạnh tranh với thép Trung Quốc, nhiều quốc gia đã đầu tư vào công nghệ sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Điều này giúp sản phẩm thép của họ có giá trị gia tăng cao hơn, đáp ứng nhu cầu thị trường cao cấp. Hàn Quốc và Nhật Bản là những ví dụ điển hình với các sản phẩm thép chất lượng cao và công nghệ sản xuất tiên tiến.
5. Hợp tác khu vực và đa phương
Các quốc gia cũng tìm kiếm sự hợp tác khu vực và đa phương để đối phó với ảnh hưởng của thép Trung Quốc. Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và các hiệp định thương mại tự do khác giúp các quốc gia thành viên tăng cường khả năng cạnh tranh và bảo vệ ngành thép trong nước.
6. Tăng cường giám sát và minh bạch thông tin
Việc giám sát chặt chẽ hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu thép, cùng với việc minh bạch thông tin thị trường, giúp các quốc gia phát hiện sớm các hành vi không lành mạnh và có biện pháp ứng phó kịp thời. EU và Hoa Kỳ thường xuyên công bố báo cáo về tình hình thị trường thép, giúp doanh nghiệp và chính phủ đưa ra quyết định đúng đắn.
7. Thúc đẩy tiêu dùng nội địa và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu
Một số quốc gia tập trung vào việc thúc đẩy tiêu dùng thép nội địa và giảm phụ thuộc vào nhập khẩu. Chính sách này bao gồm việc hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp thép trong nước, khuyến khích đầu tư vào cơ sở hạ tầng và xây dựng, tạo nhu cầu tiêu thụ thép trong nước.
Những “khiên chắn” này phản ánh nỗ lực của các quốc gia trong việc bảo vệ ngành thép nội địa trước sự cạnh tranh từ Trung Quốc. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả bền vững, cần có sự hợp tác quốc tế và tuân thủ các quy định thương mại toàn cầu, đảm bảo một môi trường thương mại công bằng và minh bạch.
